Księżyc

Aktualna wersja na dzień 12:04, 4 gru 2009

Księżyc
symbol
kategoria planet	Światło
długość cyklu	≈1 miesiąc gwiazdowy
władztwo	Rak
wygnanie	Koziorożec
wywyższenie	Byk (3°)
upadek	Skorpion
dzień tygodnia	poniedziałek

Pochodzenie nazwy: (arch.) księżyc = syn księcia (Słońce).

W astrologii

Księżyc jest jednym ze Świateł, zaliczany jest do grupy planet osobistych. W horoskopie symbolizuje nieświadomą, "zwierzęcą" stronę osobowości, sferę instynktów, np. instynkt samozachowawczy, opiekuńczy, rodzicielski (macierzyński-ojcowski), instynkt zachowania gatunku (rozrodu) itp., emocje, odczucia, intuicję, zachowania seksualne, rodzinne, potrzebę bezpieczeństwa, lęki, zdolności paranormalne. Jest sygnifikatorem matki, a także kobiety w roli matki lub żony (por. Wenus). Przypisuje się mu zmienność, niestałość, pospolitość ale także popularność. W astrologii mundalnej Księżyc jest sygnifikatorem ogółu społeczeństwa, "prostego ludu". U kobiet cykl Księżyca związany jest z indywidualnym rytmem płodności (cykl Jonasa).

Tranzyty Księżyca są krótkotrwałe (1-2 godz.). Mogą wpływać na chwilowe zmiany nastrojów, czasem stają się katalizatorem dla wyładowania energii nagromadzonej podczas długotrwałego tranzytu planety społecznej lub pokoleniowej.

Cykl progresywny, trwający blisko 30 lat i jeszcze dłuższy cykl dyrekcyjny obrazują proces dojrzewania emocjonalnego właściciela horoskopu.

W mitologii

Zmienność faz Księżyca kojarzona jest zwykle z cyklem rorodczym (ciąża). Jako Światło nocne, dające specyficzny, srebrzysty blask, kojarzony jest też ze wszystkim, co tajemnicze, niezbadane. Związane są z nim boginie Luna i Selene. Symbolizowały go trzy postacie kobiece: dziewica-kapłanka (Pełnia), kobieta-matka (ciężarna) (Kwadra) i dojrzała mądra kobieta (Nów) - wiedżma (mądra) oznaczała pierwotnie wiedząca, wiedząca matka, dopiero w średniowieczu barbarzyńsko tępiący dawne kultury i wiedzę "niechrześcijańską" kościół katolicki nadał tej nazwie znaczenie pejoratywne. Najstarsze ślady archeologiczne kultu potrójnej Wielkiej Bogini, pochodzące z ok. VII w. p.n.e. napotykamy a starożytnej Anatolii (dzisiejsze Çatal Hüyük w Turcji). Jak wnosić można z późniejszej mitologii, która pewnie oddaje starsze, choć nie zachowane na piśmie opowieści, było to związane ze sposobem postrzegania świata, jako ustawicznej gry form. Tak i Wielką Boginię widziano jako wciąż tę samą, ale objawiającą się w różnych formach, jako zmienną w niezmienności, jako trzy fazy jednego boskiego bytu. Związek Wielkiej Bogini z Księżycem, roślinnością i płodnością jest tak pewny, że nikt z badaczy nie poddaje go w wątpliwość. Obserwując na niebie zmienność faz Księżyca wierzono, że tak, jak Luna zmienia swą postać, tak i jej pani - Wielka Bogini ulega cyklicznym przemianom od dziewicy-kapłanki przez fazę kobiety-matki do wszystkowiedzącej starej kobiety, zaglądającej w mroczne dziedziny świata chtonicznego. Ten pradawny anatolijski obraz potrójnej Bogini przedostał się zarówno do mitów hetyckich, jak i greckich (Demeter-Kore). Potrójna bogini miała symbolizować Całość, Pełnię, co miało również znaczyć, że Bogini panuje nad każdą fazą życia, że zna wszystkie rzeczy na ziemi i niebie, że kieruje wielkim misterium umierania i odradzania. Ta matriarchalna trójca została zaanektowana przez późniejsze patriarchalne systemy wierzeń, w tym chrześcijaństwo.

Jak Stara Bogini Hekate łączona była z nowiem oraz ze sztuka magiczną, tak magią w ziemskiej rzeczywistości zajmowały się w Azji Mniejszej stare kobiety. W starohetyckich tekstach wyraźnie powiada się, że osobami upoważnionymi do działania na polu magii były "Staruchy". W okresie ok. XVII i XVI w. p.n.e. w hetyckich pałacach oraz świątyniach we wszystkich większych miastach Staruchy otaczano opieką. Zajmowały się one praktykami magicznymi, wróżbiarstwem, ale też leczeniem - ich pomocnikami byli lekarze, a jak wiemy, wtedy sztuka medyczna miała swój kontekst sakralny i była oparta na ziołolecznictwie. Zioła zaś to przecież święte rośliny Wielkiej Bogini... Starucha odczytywała znaki, przewidywała losy ludzi, dokonywała wieszczenia z ognia, uczestniczyła przy wróżeniu ze zwierzęcych wnętrzności. Patrzyła w niebo, śledząc ruchy ciał niebieskich, odczytywała boski głos z grzmotów i błyskawic. Była ważną personą, a kto wie czy jej duża rola u Hetytów nie była dziedzictwem prastarych neolitycznych wierzeń i praktyk dawnej Anatolii, jeszcze z czasów Çatal Hüyük Starucha z Azji Mniejszej to wyjątkowa postać - zdaje się, że ani w Egipcie ani w Sumerze i u innych ludów Mezopotamii nie ona była główna osobą niejako zawodowo parającą się magią - tam taką rolę odgrywali raczej kapłani. Zob. Joanna Żak-Bucholc, Czarownica - czy naprawdę zła?

W niektórych dawnych wierzeniach Księżyc pełnił także rolę męską, ślad takich wierzeń zachował się do naszych czasów w jego nazwie. (JR)

Mapa księżyca autorstwa Jana Heweliusza z 1647 roku

W astronomii

1. księżyc = satelita
2. Księżyc - naturalny księżyc Ziemi.

Zobacz także:

• Fazy Księżyca
• Cykl Jonasa

Linki zewnętrzne

• Algorytmy obliczeniowe dla Księżyca
• Księżyc w AstroSłowniku

W innych językach

блгарски:Луна, Месечина, Месец
català: Lluna
česky: Měsíc
dansk: Månen
deutsch: Mond
eesti: Kuu
ελληνικά: Σελήνη, Φεγγάρι
English: Moon
español: Luna
esperanto: Luno
française: Lune
עברית (HE): ירח (jareach)
hrvatski: Mjesec
italiano: Luna
latviešu valoda: Mēness
magyar: Hold
nederland: Maan
norsk: Månen
portuguê: Lua
română: Luna
русский: Луна
slovensky: Luna
slovenščina: Mesiac
suomi: Kuu
svenska: Månen