Czas słoneczny
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | Najprostszą jednostką czasu jest [[doba słoneczna]], czyli odstęp czasu między dwoma kolejnymi górowaniami [[Słońce|Słońca]]. Jest jednostką narzuconą nam przez przyrodę. Następujące po sobie okresy jasności i ciemności wyznaczają rytm aktywności niemal wszystkich organizmów żywych na Ziemi, w tym człowieka. | + | Najprostszą jednostką czasu jest [[doba słoneczna]], czyli odstęp czasu między dwoma kolejnymi górowaniami [[Słońce|Słońca]]. Jest jednostką narzuconą nam przez przyrodę. Następujące po sobie okresy jasności i ciemności wyznaczają rytm aktywności niemal wszystkich organizmów żywych na [[Ziemia|Ziemi]], w tym człowieka. |
== czas słoneczny prawdziwy == | == czas słoneczny prawdziwy == | ||
− | Czas słoneczny prawdziwy określa się jako kąt godzinny środka rzeczywistego Słońca ±12 godzin (doba zaczyna się o północy). Długości prawdziwych dób słonecznych w ciągu roku nie są równe, m.in. z powodu nierównomiernego ruchu Ziemi wokół Słońca po Ekliptyce (orbita Ziemi jest eliptyczna) oraz z nieprostopadłym ustawieniem osi obrotu Ziemi względem płaszczyzny Ekliptyki. Prawdziwe Słońce od połowy kwietnia do połowy czerwca "spóźnia się", a kiedy indziej "spieszy się". W zależności od pory roku, czyli od położenia Ziemi na orbicie, doba słoneczna skraca się lub wydłuża. W porównaniu ze średnią długością doby, różnice te sięgają ±51 sekund. | + | Czas słoneczny prawdziwy określa się jako kąt godzinny środka rzeczywistego [[Słońce|Słońca]] ±12 godzin (doba zaczyna się o północy). Długości prawdziwych dób słonecznych w ciągu roku nie są równe, m.in. z powodu nierównomiernego ruchu [[Ziemia|Ziemi]] wokół [[Słońce|Słońca]] po Ekliptyce (orbita Ziemi jest eliptyczna) oraz z nieprostopadłym ustawieniem osi obrotu [[Ziemia|Ziemi]] względem płaszczyzny [[Ekliptyka|Ekliptyki]]. Prawdziwe [[Słońce]] od połowy kwietnia do połowy czerwca "spóźnia się", a kiedy indziej "spieszy się". W zależności od pory roku, czyli od położenia [[Ziemia|Ziemi]] na orbicie, doba słoneczna skraca się lub wydłuża. W porównaniu ze średnią długością doby, różnice te sięgają ±51 sekund. |
== czas średni słoneczny == | == czas średni słoneczny == | ||
− | Posługiwanie się jednostką zmieniającą się z biegiem czasu jest niewygodne, szczególnie wtedy, gdy wymagana jest duża precyzja. Na codzień używamy uśrednionego czasu, odliczanego równymi jednostkami. Astronomowie wprowadzają pojęcie średniego | + | Posługiwanie się jednostką zmieniającą się z biegiem czasu jest niewygodne, szczególnie wtedy, gdy wymagana jest duża precyzja. Na codzień używamy uśrednionego czasu, odliczanego równymi jednostkami. [[Astronom|Astronomowie]] wprowadzają pojęcie średniego [[Słońce|Słońca]], fikcyjnego punktu, który - obserwowany z Ziemi - porusza się po niebie ze stałą prędkością. Moment, kiedy to fikcyjne średnie [[Słońce]] znajduje się w najwyższym w ciągu dnia punkcie na niebie, nazywa się południem czasu średniego słonecznego. Maksymalna różnica między czasem słonecznym średnim a prawdziwym sięga 16 minut (na początku listopada). Czas średni słoneczny różni się od prawdziwego o tzw. równanie czasu: |
R = t<sub>☉pr</sub> - t<sub>☉śr</sub> = α<sub>☉śr</sub> - α<sub>☉pr</sub>. | R = t<sub>☉pr</sub> - t<sub>☉śr</sub> = α<sub>☉śr</sub> - α<sub>☉pr</sub>. |
Wersja z 13:10, 27 gru 2006
Najprostszą jednostką czasu jest doba słoneczna, czyli odstęp czasu między dwoma kolejnymi górowaniami Słońca. Jest jednostką narzuconą nam przez przyrodę. Następujące po sobie okresy jasności i ciemności wyznaczają rytm aktywności niemal wszystkich organizmów żywych na Ziemi, w tym człowieka.
czas słoneczny prawdziwy
Czas słoneczny prawdziwy określa się jako kąt godzinny środka rzeczywistego Słońca ±12 godzin (doba zaczyna się o północy). Długości prawdziwych dób słonecznych w ciągu roku nie są równe, m.in. z powodu nierównomiernego ruchu Ziemi wokół Słońca po Ekliptyce (orbita Ziemi jest eliptyczna) oraz z nieprostopadłym ustawieniem osi obrotu Ziemi względem płaszczyzny Ekliptyki. Prawdziwe Słońce od połowy kwietnia do połowy czerwca "spóźnia się", a kiedy indziej "spieszy się". W zależności od pory roku, czyli od położenia Ziemi na orbicie, doba słoneczna skraca się lub wydłuża. W porównaniu ze średnią długością doby, różnice te sięgają ±51 sekund.
czas średni słoneczny
Posługiwanie się jednostką zmieniającą się z biegiem czasu jest niewygodne, szczególnie wtedy, gdy wymagana jest duża precyzja. Na codzień używamy uśrednionego czasu, odliczanego równymi jednostkami. Astronomowie wprowadzają pojęcie średniego Słońca, fikcyjnego punktu, który - obserwowany z Ziemi - porusza się po niebie ze stałą prędkością. Moment, kiedy to fikcyjne średnie Słońce znajduje się w najwyższym w ciągu dnia punkcie na niebie, nazywa się południem czasu średniego słonecznego. Maksymalna różnica między czasem słonecznym średnim a prawdziwym sięga 16 minut (na początku listopada). Czas średni słoneczny różni się od prawdziwego o tzw. równanie czasu:
R = t☉pr - t☉śr = α☉śr - α☉pr.
w innych językach
česky: čas sluneční