Zodiak
(od gr.: zodiakos); inaczej Zwierzyniec Niebieski - pas nieba położony w wzdłuż Ekliptyki. Od najdawniejszych czasów gwiazdozbiory zodiakalne stanowiły ważne punkty orientacyjne na niebie, wg których wyznaczano pory roku, a także położenie planet. Ponieważ połozenie gwiazd, a także punktu Barana zmienia sie bardzo wolno, takie niebieskie "drogowskazy" wystarczały na wiele pokoleń. Astrologia jest jednak wiedzą bardzo starą i od czasu jej powstania zmiany w połozeniu gwiazd, gwiazdozbiorów i punktu Barana objawiły się bardzo wyraźnie.
Znaki zodiaku w czasach sumeryjskich różniły się od dzisiejszych. Było to spowodowane między innymi cyklem precesyjnym Ziemi, z powodu którego tysiące lat temu można było oglądać z Ziemi inne konstelacje gwiezdne niż obecnie. Niezależnie od tego uległy też pewnej zmianie symbole - ikony zodiaku. Znak Ryb był kiedyś przedstawiany jako człowiek-ryba, syren trzymający w dłoni kruka. Znak Strzelca – centaura był człowiekiem-skorpionem. Znak Wagi został utworzony przez Chaldejczyków przez podzielenie Skorpiona (dawniej Smoka) na dwie części. W czasach ptolemejskich Waga była jedynie „szczypcami” Skorpiona-Smoka. Bliźnięta przedstawiali człowiek-byk i człowiek-sęp.
Na bardzo starych znaleziskach archeologicznych gwiazdozbioru Byka przedstawiany jest jako pierwszy gwiazdozbiór zwierzyńcowy. Znali go dawni Chaldejczycy i Egipcjanie, a później i Celtowie czcili moment wejścia Słońca do tego gwiazdozbioru. Jest to uzasadnione, ponieważ przed kilkoma tysiącami lat wiosna zaczynała się w dniu, w którym Słońce wstępowało w gwiazdozbiór Byka. Przesuwanie się punktu Barana na tle gwiazdozbiorów jest skutkiem precesji osi ziemskiej. Od ok. 2 tys. lat pierwszym wiosennym gwiazdozbiorem są Ryby. Jakby tego było mało, zmienił się takze układ gwiazdozbiorów Zwierzyńca Niebieskiego.
Obecnie astronomowie rozróżniają 13 gwiazdozbiorów, przez które przebiega pas Ekliptyki, a niektórzy przebąkuja nawet o czternastym. We współczesnej astrologii nie wyznaczamy położenia planet wg gwiazdozbiorów ale wg umownych 30-stopniowych jednostek, nazywanych znakami Zodiaku. Znakom Zodiaku nadano w starożytności nazwy od odpowiadających im wówczas gwiazdozbiorów (w erze Barana). Tradycja ta przetrwała do czasów obecnych. Zbieżność nazw znaków Zodiaku i gwiazdozbiorów wprowadza w błąd ignorantów i jest przyczyną wysnuwania przez nich nonsensownych teorii np. o istnieniu 13-go znaku Zodiaku.
Spis treści |
Zobacz także
Zalecana literatura
Linki zewnętrzne
w innych językach
العربية (AR): جدائرة البروج (dairat al-burudż)
català: Zodiac
česky: Zodiak, Zvěrokruh, Zvířetník
dansk: Zodiak
deutsch: Zodiak
ελληνικά: ζοδιακος (Zodiakos)
English: Zodiac
esperanto: Zodiako
español: Zodiaco
eesti: Sodiaak
suomi: Eläinrata
française: Zodiaque
gaeilge: Stoidiaca
עברית (HE): גלגל המזלות (galgal ha-mazalot)
magyar: Állatöv
italiano: Zodiaco
latina: Zodiacus
latviešu valoda: Zodiaks
nederland: Zodiak
norsk: Zodiak
portuguê: Zodiaco
русский: Зодиак (Zodiak)
slovensky: Zvieratník, Zverokruh
slovenščina: Zodiak
svenska: Zodiak
