Tekst źródłowy

[[Kategoria:Benedykt Chmielowski; Nowe Ateny]]
== ASTROLOGIA ==

Jest to Filia Astronomii i taka Sciencja, która z Gwiazd i qualitatibus ich, Obrotów, Kongressów, Aspektów i różnych okoliczności Akcydentalnych tychże Gwiazd, formule swoje zdania i predykcje o przyszłych rzeczach. Jedna tedy jest NATURALNA ASTROLOGIA z Gwiazd i Planet Wschodu, Zachodu, Koniunkcyj, Aspektów i Kolorów, o Elementarnych wydaje swoje zdanie affekcjach, Influencjach; i ta jest in usu licito u Astronomów. Deszcze, Grady, Grzmoty, Śniegi, Wiatry, Posuchy, Gorąca, Powietrzną odmianę oraczom, Żeglującym, Medykom Prognostykująca.

Druga ASTROLOGIA JUDICIARIA, która z Aspektów Niebieskich wydaje swoje predykcje i niby Proroctwo o rzeczach przyszłych a libera Arbitrio dependujących. Ta Scientia nie jednego w desperacyą, albo w zbytnią nadzieję wprowadzająca i BOGU Omniscio przeciwna, zakazana od Kościoła Bożego, która Fatalibus Stellis ludzkie dusze alligowała. Tacitus Starożytny Rzymski Historyk rzetelnie mówi: że ta i od Pogan była zakazana Praktyka, przecież zawsze wskrzeszona. Vetabitur semper, & tamen semper retinebitur.

Do tej ASTROLOGII JUDICIARNEY referują się GENETHLIACI, którzy ex Horoscopo, to jest z Dnia Urodzenia Człeka, całego życia jego erygują figuras, które zowią Thema, Nativitatis, alias dociekłszy którego Dnia, Miesiąca i Tygodnia kto na ten czas z progów wyszedł natury, uważała, co za Konstellacje, Znaki Niebieskie były, w ten czas tego dociekłszy, dopiero o całego przyszłego życia Progressie i Sukcessie formułą Prognostyk, to jest o jego Postanowieniu, Potomstwie, Bogactwach, Honorach, Konstytucji Zdrowia, tandem quo genere mortis ma swoje zakonkludować życie. Figury te erygując, Niebo na 12 dzielą Cyrkułów, które Domami nazywała;, konsyderują potym takie, w którym Domie Konstelacje i co komu obiecują swemi własnościami; to oni tej enuntiant osobie, in cuius favorem swoje formułą predykcje. Choć czasem zgadną, tedy to kazualnie się stanie, i to rzadko: Na wielu osobach w Historiach są przykłady, że jednym te figury były gradusem do szczęścia, drugim szubienicą. Wsparci na Astronomów deklaracyi, jedni obiecanym oszukani szczęściem, evaserunt infelicissimi, drudzy e contra, mając Thema Nativitatis niepomyślne dla siebie, uznali potym Thema najszczęśliwszych sukcessów. Prawda, że Alexander, straszony był od Astrologów, aby od Babylonii stronił, że contempsit, głową nałożył. Augustowi Nigidius ex Astris obiecował imperium, i nie próżne było vaticinium. Spurina Juliuszowi Cesarzowi dni Marcowych obiecał, także z Astrologicznej Praktyki, zabicie, a te go nie minęło. Pewny Astrolog na Dworze Fryderyka II Cesarza, Rudolfa Hrabię Habszpurskiego, nad innych zacnych i wielkich ludzi preferował, o rację spytany od Cesarza, odpowiedział: Że po ześciu Domu Waszej Cesarskiej Mości, Rudolphus na tronie zajaśnieje, jakoż pokazał eventus.

Largilus Procilus ostatni życia kres Domicianowi Cesarzowi oznajmił; Aschletarius zaś drugi Astrolog odpowiedział, że w psich brzuchach pogrzeb jego będzie, Teste Svetonio. Cesarz to Proroctwo chcąc uczynić fałszywym, kazał się spalić. Lecz na stosie jeno włożono ciało, deszcz ogień zalał, Ludzi rozpędził, a psy ciało nadpieczone w sobie pogrzebli. Julianus Cesarz Apostata, gdy miał zginąć w Persyi, jeden w Antyochii widział uformowane z gwiazd słowa na Niebie: Hodie Julianus in Persia occidetur. Co że cudem było, nie próżną Astrologów predykcją, tak się stało. Teste Zonara.

1. Arnolphus de Villa-Nova Astrolog Hiszpański Roku 1564 z wielkiego zaćmienia obiecował na Świat przyście Antichristi, a przecie minął się z prawdą, bo już potym jego Prognostyku 190 lat upłynęło, a Antychrysta Świat nie widzi. Jan Galleacius, Xiążę Mediolański, gdy mu Astrolog w młodym wieku śmierć obiecywał, spytał go: Jaką też Panie Astrologu śmiercią umrzeć macie? Odpowiedział: Spokojną. Xiążę rzekł: Otóż umrzesz gwałtowną, gdyż go kazał obwiesić.

W tych allegowanych przykładach jaka JUDICJARNEJ ASTROLOGII jest falsitas i nierzetelność eventus pokazał. Choć się czasem sprawdziło, tedy. to albo mero casui, albo Sanctitati życia trzebaby przypisać Astrologa, jeżeli dobry Katolik. Ale Alciatus cale nie akceptuje Prognostyków Astrologicznych mówiąc:
Astrologus caveat quidquam praedicere praeceps,
Nam cadit impostor, dum super Astra volat.

To jest: 
Niech bez rozmysłu wieszczków Astrolog nie kleci,
Bo latając po Niebach, stamtąd na łeb zleci.

Do ASTROLOGII należą ANNI CLIMACTERICl, Lata podejźrzane,.jaką nie Fortunności pachnące notą i przywarą, które są jedne HEBDOMATICI, to jest Posiódme, po siedm liczb mające. Drugie ENNEATICI, dziewiąte, alias po 9 liczb mające. W samej rzeczy nie co innego znaczą, tylko albo Siódmy, albo Dziewiąty rok Wieku ludzkiego; to jest, że jednemu Człekowi co lat 7 Wieku upłynie, jakieś Metamorphosim, albo Crisim cierpieć musi. Drugiego co lat 9 ubieży życia, także podobnej nieszczęśliwości jakiej na sobie uzna próbę. A najwięcej takich, którym liczba Siódma jest pro periodo, za kres i metę, gdyż to Numerus Mysteriosus, Numerus Sanctus, bo Siódmego dnia P. BÓG requievit ab opere; Siedm słów na Krzyżu wyrzekł CHRYSTUS, Siedm Sakramentów, Siedm dni w tygodniu; Siedm Planet; w Dni 70 Pocieszyciel dusz Duch na świat zesłany, w tyleż dni dana Lex od BOGA Mojżeszowi. Sam wiek ludzki wszystko z siódmej gradatim składa się liczby, i niby siedm ma gradusów, jako świadczy Hypocrates Medyk, bo do lat siedmiu Człek jest PUER dziecię, do drugich siedmiu lat, to jest do czternastu ADOLESCENS, PUBES, wyrostek; do trzecich siedmiu lat, alias do roku 21 JUVENIS, Młodzian; do piątych siedmiu lat, to jest do 35 jest VIR, Mąż; do siódmych siedmiu lat, to jest do 49, jest VETERANUS, Podstarzały, Stary Żołnierz; do ósmego siedmiu lat, to jest 56, jest SENEX, Starzec.


== CO ZNACZĄ FIZJOGNOMICZNE ZNAKI W CZŁEKU? ==


Włosy miętkie, znaczą Człeka bojażliwego, bo mają podobieństwo z szerścią bojażliwych Zwierząt, Jelenia, Zaiąca, Owcy.

Włosy ostre, twarde, są znakiem człeka silnego, odważnego, bo też włosy takie na Lwie, Kozłach i o ich sile, twardości świadczą.

Włosy kędzierzawe, prętkiego ołysienia są znakiem, dla suchości głowy.

Włosy rude znaczą dobrej Człeka komplexyi. Nazbyt rude, a prawie szafranowe, znaczą Choleryków, który kolor causat wielkość żółci.

Twarz długa zbytnie znamienuje w Człeku lenistwo, płochość, serce bojaźliwe.

Zbytnie zaś białej twarzy, według zdania Aristotelesa, znaczy Niewieściuchów, lękliwych; co pituita, to jest śliny, flegmy zbytek sprawuje tę białość i zimną Konstytucję, a ta bojażni jest Matka.

Białość Twarzy jest znakiem krwie subtelnej, a zatym bojaźliwego serca.

Twarze piegowate, nakrapiane, plamiste, mają podobieństwo z pstremi tygrysami, znaczą też Człeka chytrego, sztucznego, zdradzieckiego.

Czoło małe, ciasne, świadkiem jest głupiego Człeka; Zbytecznie wielkie, leniwego; Miernej wielkości czoło świadkiem bystrego, ostrego i obrotnego rozumu.

Okrągłego czoła są gniewliwi. Czoło zaś jeżeli jest niby proporcyi kwadratowej, przy tym na środku zaklęsło, zapadłe, znaczy dowcipnego, wielkiego serca i umysłu, dla wielkości Mózgu, Duchów, i ma ze Lwią głową podobieństwo.

Czoła ponurego, posępnego, zmarszczonego, znaczy Melancholika; śmiałym, natarczywym bywa.

Brwi wielkie, a jeszcze prawie zrosłe i ledwie nie złączone, nad Nosem z włosów gęstych i wielkich, dają znać, że taki śmiały i choleryk.

Brwi małe, małego też serca i płochego, nie śmiałego znaczą.

Powieki wypukłe, niby napuchłe, znaczą ospałych.

Oczu często mruganie jest znakiem krótkiego życia dla delikatności Muszkułu.

U kogo Oczy wielkie, ten ma być leniuch; u kogo małe, ma być dowcipny, frantowaty. U kogo leniwe, powoli się obracające, denotant  tępy w nim dowcip, i bojaźliwego serca; a prędko latające świadczą obrót, dowcip, odwagę. U kogo czarne, ten amorów niewolnik i gorący.

Oka suchego są dowcipni; kto we śnie oczu nie zawiera, jest zajęczej natury, bojażliwej.

Czerwone oko (jeżeli nie od gorzałki, wiatru) znaczy śmiałego i odważnego.

Uszy subtelne są znakiem dowcipu bystrego, a wielkie Melancholika; Czerwone wstydu; Wielkie a zarosłe włosami słuchu bystrego są znakami.

Nos długi znaczy bystrość odoru;. mały nikczemnego, podły umysł i słaby odór.

Nosa Orlego; Jastrzębiego człowiek jest też serca wspaniałego, Męskiego, a co większa signum prudentiae Nos takowy.

Nos simius, to jest człek nosa wklęsłego, jest niepowściągliwy w passjach.

Piersisty człek, alias szerokich piersi, a jeszcze obrosłych, miewa zbytnią serca gorącość.

Chód prędki, świadczy, że człek ma dosyć gorąca i obfitość Spirituum.

Nosa zbyt małego bywałą Ludzie bardzo nikczemni.

Ust wielkich, wielkiego też bywają serca. Małych Ust, małego; jeżeli otwartych, znaczą głupi umysł.

Zęby rzadkie ominuią krótkość życia, e contra gęste, mocne, są znakiem mocnej Konstytucji i dłuższego życia.

Broda długa i gęsto zarastająca znaczy Męstwo i sił vigor, tudzież ciepła naturalnego w takim człeku obfitość.

Broda zaś rzadka, albo cale u starego nierosnąca, znakiem jest albo zbytniego gorąca naturalnego, albo zimnej Konstytucji.

Chód powolny, leniwy, żółwi, znakiem zimnej, melancholicznej komplexyi.

Kto więcej pragnie o FIZIOGNOMICZNEJ Praktyce nabrać wiadomości, niech czyta całą Książkę o tym napisane, przez Jana Baptistae Portę sub titulo: De Humana Phisiognomia, gdzie zaraz są Figury Ludzi i bestyi, zwierząt, do których ciż ludzie podobni, gdzie ich explikuje się natura; nie mało i Szentywani, Jezuita Węgrzyn, o tejże pisze in Curiosis Selectioribus różnych Sciencyi.

WIESZCZBIARSTWO z Ręki, albo CHIROMANTIA do Astrologii judiciarnej zda się należyć, alias formowanie Konjektur, Prognostyków z dłoni ludzkiej, konsyderując na niej linie, albo kryski, załamania, Pagórki. CHIROMANTIA jest dwojaka, Jedna NATURALNA z chropowatości, nierówności, albo też z gładkości, długości, albo krótkości, grubości, z krysek subtelnych na ręce wyrażonych, wewnętrzną człeka penetruje Konstytucję, a z niej umysłu skłonności, życia krótkość lub długość, wnosi sobie, i ta zda się być Licita bo Naturze conformis. Druga CHIROMANTIA PLANETARIA, ASTROLOGICO-JUDICIARIA, która Palcom, górkom, guzom na palcach znajdującym się i liniom na ręce będącym pewne przypisuje Planety, Konstellacje, i z takowej kombinacyi formuje Prognostyk szczęścia, albo nieszczęścia ludzkiego. Ta powtórna, że nie jest naturalna, ani connexa z Ludzkiej natury Konstytucją, nie może być bez grzechu człeka wierzącego temu.

LINIE u Chiromancistów mają swoje Imiona, jako to Linea vitae, Linea Naturalis, Linea Mensalis, Linea Hepatis, mniej pryncypalne Via Solis, Via Lactea, Cingulus Veneris, Linea Martis, Linea Saturni. I dosyć namienić o tej Sciency, alias musiałbym tu Figuras delineować i każde linie i jej własność opisywać, co na nic i mnie i Czytelnikowi nie zda się, ile kiedy napisano:
In manibus propriis non est mea sorsque satusque,
In manibus Domini sorsque salusque mea.

To jest:
Nie w moich własnych rękach szczęścia, zdrowia losy,
W tych Rękach szczęście, zdrowie, co włada Niebiosy.


== PROGNOSTYKI ZE SNU ==


FORMUJĄ też CONIECTURAS, PROGNOSTYKI ze SNU, Somnus jest spanie same, zmysłów związanie dla odpoczynku, Somnium zaś jest we śnie różnych scen, akcji, obrazów widzenie. SNY trojakie bywałą: Boskie, Naturalne, diabelskie. Boskie są od BOGA w Spaniu dane, jakich jest wiele w Piśmie Świętym: Abimelech od grzechu przez Sen odwiedziony Genesis 20. SNY Józefa Patryarchy o Snopku swoim, któremu snopki Braterskie kłaniały się, także Słońce i Miesiąc adorowały go; Faraonowi woły tłuste i chude wyśniły siedm lat żyznych, siedm lat głodnych; Salamonowi Mądrość przez SEN dana od Pana BOGA mówiącego: Postula quod vis, ut dem tibi: Ecce do tibi cor sapiens, & intelligens 3. Reg. 3. Ś. Józef przestrzeżony we ŚNIE, aby najświętszej PANNY nie rzucał; Item żeby uchodził z JEZUSEM do Egyptu. Trzey Królowie, in somno admoniti, nie wstępowali do Króla Heroda. Żona Piłatowa we ŚNIE wiele cierpiąc, Mężowi perswadowała, aby supersedował CHRYSTUSA sądzić: Nil tibi & Justo illi, multa enim passa sum hodie pervisum. Takim SNOM wierzyć należy, bo od BOGA Człowiekowi bywałą podane. Drugie SNY są NATURALNE, to jest z humorów, z imaginacji, myśli, fantazji, wielu jedzenia, picia, zabaw, fatygi, uszamotania. SNY diabelskie, które szczere są illuzje, oszukania nie prawdziwe, bo a Patre Mendacii, którym wierzyć nie należy, choć czasem w nich się zdaie aliqua veritatis imago, gdyż czart zawsze jest Malarz, Obrazy wystawuje, ale fictos gerit iste colores.

Jeszcze clarius ten SEN z Autorów opisuję: Że są pięć jego rodzajów, Pierwszy Oraculum, to jest wyrok, przez Usta Boskie, albo Świętą Osobę jaką człowiekowi przez SEN opowiedziany, doniesiony, jako Salomonowi Mądrość. Druga SNU Species jest Visio albo Visum, widzenie tego co na jawie będę widział, miał, słyszał. 3. SOMNIUM genuine zowie się nie SEN, ale w spaniu jaka reprezentacja, jakiemiś figurami okryta, różnemi cyrkumstancjami uwita, zatrudniona, na którą potrzeba interpretacji albo Jozefowej, albo Danielowej, alias Świątobliwego i Mądrego człeka. Jeżeli SEN straszny, albo cięższy, P. JEZUSOWI Ukrzyżowanemu, Matce najświętszej, Ś. Józefowi przy zmówieniu kilku Pacierzy ofiarować, ut bonum eveniat, & malum evanescat. 4. Insomnium zaś jest wtenczas, kiedy to we ŚNIE człek czyni, co go na jawie ufatygowało i było zabawą jego. 5. Species SNÓW Phantasma, które nie co innego jest, tylko Człowiekowi napół śpiącemu i czuwającemu, jakieś się pokazujące straszydła, obrazy i niby nań nacierają, lecą, co z zbytniej pochodzi imaginacji, grubych humorów i krwistej człeka komplexyi.

SNU Obraz Antiquitas wyrażając, malowała Osobę w czarnym stroju gwiazdami upstrzoną, na głowie dając jej wieniec z główek makowych Symbolis SNU smacznego, wspartą na poduszcze. Wierzyli Poganie, że Somnus jest Frater mortis, zwali go Morpheum.


== CO TO SĄ WRÓŻKI, PROGNOSTYKI, OMINA RÓŻNE? RZECZ CUDNA W NICH WERIFIKACJA ==


Nie mam intencji z Teologami tę rozbierać materyą, wydawać definicją, i jaki grzech takowym wierzyć rzeczom, decydować Teologicznie, bo tu nie o grzechach traktuję. Biorąc prawdą wróżki i Omina stricte po Katolicku, będą grzechem wierzącemu. Dla tego ja o nich piszę dla ciekawości, nie dla zgorszenia. Jak Fabuły Poetyczne i Ezopowe czytać nie jest grzechem, lecz śmiechem, i jakąkolwiek dla nas moralną nauką, tak też tych wróżek mieć notitiam niezaszkodzi sumieniowi; bo choć się często weryfikowały, tedy to per accidens stało się, albo DEO permitente. Jak oślica Baala mogła gadać z dopustu Bożego, tak niektóre Omina i prognostyki mogły poniekąd pokazać się prawdziwemi, gdy im władza najwyższa i Causa causarum nie broniła i szatan też w tym laborował lub omamił swą sprawą ludzi. Wiele tu tych wróżek wyliczę. Machabeusz Król Szkocki z wróżków swoich tę miał assekuracją, iż go ręka urodzonego z białogłowy nigdy nie pokona, z tej racji miał się za nieśmiertelnego; aliści go zabił nieiaki Magduffus, który prawdziwie nierodził się z białogłowy, ale był wyrżnięty z jej żywota, jako pisze Cardanus de rerum  varietate Libro 16 c. 93. Diodorus w Księdze 20 świadczy, iż Amilkar Ateński wódz z wróżków swoich, na wnętrzności bydląt ofiarowanych patrzając, miał sobie uczynioną nadzielę, iż w Syrakuzach Mieście Sycylijskim, które on ściśle był obiegł, za trzy dni będzie jadł wieczerzą. Tak się spełniło, bo obywatele oblężeni  wypadłszy z miasta schwytali go i na wieczerzę zaprowadzili jako niewolnika; pożywał tedy panem doloris, nie Victor ale victus. Valerius Maximus w Księdze l. w Rozdziale. 8. rzecz następującą o takichże Wróżkach pisze: Filip Król Macedoński z Apollina Bożka odpowiedzi powinien się był warować ąuadrigam, to jest poczwórnego woza; co on obserwował; nigdy pojazdu niezażywał, owszem z całego Królestwa je wyrzucić kazał. Na miejscu nawet Quadriga zwanym postać wystrzegał się, ale się nie ustrzegł, bo Pausaniasz Adwersarz zabił go takim mieczem, na którym quadriga, to jest wóz poczwórny był wyrysowany.

Eschyl wierszopis Tragedii z Aten rodem, z przestrogi Bożków miał się chronić z góry rzeczy spadających. Więc on w Sycylii na wygnaniu zostając, nigdy pod dachem nie postał, ani pod górą, wieżą; aliści gdy się legendą blisko morza bawił książek, i był bardzo łysy, Morphnos ptak, to jest Orzeł morski rybami żyjący i wodnemi rzeczami, żółwia schwytawszy, na łysą głowę jego, rozumiejąc że się skała błyszczy, puścił go, dla rozbicia skorupy; od tak ciężkiego impetu zabity. Valerius libro cap. 12.

W Hiszpanii w Miasteczku Vilillaro Diecezji Cezaraugustańskiej jest dzwon campana miraculorum zwany; item w Mieście Samera albo Sentica, także w Hiszpanii, w Salernie w Włoszech, w Kordubie, w Niemczech w jednym Klasztorze Panieńskim dzwonek sam dzwoniący jest nuntius śmierci osoby Zakonnej, na co się gotują.

S. Victorinus, Opat Klasztoru Hiszpańskiego przy wsi Azanio, ma cząstki swego ciała w Urnie srebrnej; gdzie trzykroć stuka w Urnę, gdy który z Mnichów ma umrzeć. X. Wielowieyski w Żywotach nowych 12 Januarii.

== NOWY FRONCYMER z STAROŻYTNYCH SYBILL PANIEN, albo SCYENCYA o SYBILLACH ==


Non sibilum choć o Sybillach, ale słowa rzetelne o prawdzie rzetelnej z Autorów tu chcę promowować, ad eruditionem Czytelnika. Naturalna konnexia o tej materyi tu moje pociągnęła pióro, aby po Bożkach, i Boginiach, o tych Pannach coś Boskiego tchnących, pisało; aby po odpowiedziach i wyrokach różnych Deastrów i te Panny z jaskiń, skał i miejsc niedostępnych swoich wyszły in Theatrum moich Aten, Im przydając plausum et splendorem. Aby się po tysiącletniej w Księgach Historycznych sedenciaryi, inter folia tej lichej pracy mojej przewietrzyły, florę Panieństwa swego, floridum czyniąc stylum. Operis mei.

To słowo Sybilla z Greckiego języka sonat Divinorum Consiliorum consciam, alboteż Jovis consilium, albo też Divinum consilium; a według Isidora: Dei mentem znaczy. Dlatego nazywają się Virgines fatidicae Phaebades. Każda Białogłowa mająca Donum Prophetiae może się tytułować Sybilla. Te jednak formalne Sybille są dystyngwowane, bo za czystość Panieńską integerrime zachowaną, Duchem były od BOGA udarowane Prorockim, według Ś. Hieronima. Z tej racji i Ś. Augustyn nie śmie Je damnare falsitatis, owszem lib. 13. contra Eaustum Manichaeum cap. 15 wyraźnie mówi: Sybillae de Filio DEI, aut de Patre Deo vera Praedixisse, & dixisse perhibentur.

Notandum i to, że Sybille nie razem, lecz różnych wieków, ani na jednym miejscu, lecz po różnych Krajach, skałach, Jaskiniach, odludnych miejscach znajdowały się i prorokowały, piszące swoje zdania posteritati ad notitiam pełne Proroctwa.

Autorowie: Hercules in Oraculis, Clemens Alexandrinus, Marcus Terentius Varro i Lactantius wszystkich tych Panien Sybil Duchem Prorockim napełnionych i wsławionych liczą dziesięć. Inni Autorowie liczą dwanaście, albo więcej, jako patebit in sequentibus. Z tych najpierwsza i najdawniejsza perhibetur SAMBETHE, inaczey Chaldaea, Hebraea albo Persica Sybilla; która o pięciorgu chleba cudownie rozmnożonego swoje wydała vaticinium.    Druga Sybilla rachuje się Lybica Imieniem ELISSA albo LYBISSA: ta o Chrystusie prorokowała, że chromych, ciemnych, głuchych miał uzdrawiać, umarłych wskrzeszać, według Herkulesa Autora in Oraculis.

Trzecia była Sybilla Delphica, niedaleko Delfu Miasta delitescens, ARTHEMIS imieniem, którą Hercules nazywa ERYTHRAEAM, Samiam, Siculam. Ta vaticinata, lib. 6. Oraculorum, o Przedwiecznym Synu Boskim, o Chrzcie Jego. Tejże Pannie tenże Autor przypisuje o nienaruszonym Panieńswie najświętszej Panny Proroctwo. Thomas Gerson tejże przyznaje Proroctwo o CHRYSTUSA Pana Policzkach, plwocinach i napoju z octu i żółci.

Czwartą Sybillę CUMAEAM liczą namienieni Autorowie, Antiquissimis temporibus żyjącą i Prorokującą w Włoszech, gdzie podziśdzień przy Mieście Cumae nazwanym głęboka prezentuje się jaskinia albo Grotta tej Sybilli sedes. Własnym zowie się Imieniem EROPHILE, albo SYMMACHIA. Ta z swojej jaskini jako ex Cathedra veritatis nie fałszywe wydała Proroctwo o przyściu i Narodzeniu CHRYSTUSA z najświętszej Panny.

Prorokowała i o dniu Sądnym apertissime, i o Resurrekcji Pańskiej; prorokowała i to, według Autorów: Virgo pariet.

Piąta Sybilla była CUMANA, od. Miasta Cuma w Azyi Mniejszey rzeczona. Zowią ią Aerythraeam, Imieniem zaś własnym Amalthaeam Erophilen, albo Demophilen. O tej piszą, że staremu Tarkwiniuszowi Królowi Rzymskiemu dziewięć Xiąg Sybillińskich Wierszów prezentowała, pretendując wielkiej za ten drogi towar Summy. Gdy na tak wielką uśmiechnął się taxę, ona trzy Xięgi w ogień rzuciła, tejże kwoty pretendując od Króla za resztę Xiąg, to jest za sześć. Kiedy w daniu Król nie łatwy, drugie trzy skazała na płomień, domawiając się Królowi, aby przynajmniej za te trzy zamierzoną Summę Król ze Skarbu wyliczyć jej kazał. Który widząc statek Sybilli W założonej taxie, tudzież jej importunią przymuszony, za resztę Xiąg alias za trzy, założoną dać kazał Summę Trecentos Philippeos Aureos, Xięgi te oddawszy do Kościoła, czyli Archivum Jovis Capitolini w Marmurowej zawarte Skrzyni, które potym zgorzały z Kościołem. Opowiadała o przyściu CHRYSTUSA Pana na świat, o Błogosławieństwie wiecznym, o Resurrekcji i Cudach Jego, o końcu świata.

Szósta w komput Sybil idzie ERYTHRAEA, Szóstego Wieku po Świata Potopie (jako sama wspomina) żyjąca, blisko Morza Erythraeum, to jest Czerwonego, mieszkająca, a loco Conversationis suae Imie mająca. Ta achrostico Carmine, to jest początkowemi wierszów swoich literami, wyraziła te słowa: JESUS CHRYSTUS DEI FILIUS, SERVATOR, CRUX, w których wierszach (brevitatis Causa, tu ode mnie nie położonych) Prorokuje o Narodzeniu Chrystusowym, o Sądzie i objawieniu skrytości na nim, o zaćmieniu Słońca, Miesiąca, ich upadku, o wysuszeniu rzek, zrównaniu gór, o Piekle.

Siódma Sybilla SAMIA, czyli Insuły Samos, czyli tez od Miasta Samos, albo Sames, na tejże Insule olim będącego rzeczona, proprie PHITO albo PHIGO nazwana; o CHRYSTUSA Pana wjeździe do Jeruzalem na Osiełku prorokująca; item o Koronie Cierniowej, o napoju octu z żółcią, o karaniu sceleratów.

Ósmą Sybillę rachują Autorowie HELLENS PONTICAM albo TROJANAM w polu Trojańskiej urodzoną krainie. Imię jej DEMO albo DIPHOBE. Prorokowała o Nauce Chrystusowej, o zaćmieniu Słońca, o rozpadnieniu zasłony w Kościele Salomonowym podczas Męki Chrystusa Zbawiciela naszego. O Niepokalanym Poczęciu i Panieństwie najświętszej MARYI Panny prorokowała, Hercule teste in Oraculis.

Dziewiąta Sybilla PHRYGIA, Imieniem PHAENNIS w Kramie Frygij prorokuiąca o Resurrekcji i wstąpieniu Chrystusa do Otchłani. Opisała i Potępieńców nieznośne w Piekle cruciatus, zębów zgrzytanie, wycie, strachy, głód, pragnienie.

Dziesiąta tandem concludit agmen Sybill TYBURTYNA, inaczey ALBUNEA Sybilla, we Włoszech w skale Miasta Tybur Starożytnego, teraz Tivoli nazwanego, rezydująca, od Augusta Cesarza wzywana, chcącego się od Niej dowiedzieć kto Panem Świata być i zwać by się mógł legitime. Odpowiedziała Sybilla: (disponente DEO vero) aby w Niebo podniósł oczy, gdzie in circulo Solis ujźrzał Niewiastę z Dzieciątkiem siedzącą w wielkiej jasności, perswadując mu, aby to Dziecię za prawdziwego i jednego uznał Pana. Więc od tego czasu od używania tytułu Domini, abstinuit